تحصیل در روسیه در مقاطع مختلف
تحصیل در روسیه در سه مقطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکترا امکانپذیر است. افراد با توجه به شرایط سنی و سوابق تحصیلی خود، میتوانند در یکی از این مقاطع تحصیل کنند. شرایط و مدارک مورد نیاز برای هر مقطع تحصیلی ممکن است متفاوت باشد و همچنین شرایط کار در حین تحصیل و زبان یادگیری نیز ممکن است متفاوت باشد. در ادامه به بررسی جزئیتر هر یک از این مقاطع میپردازیم.
فهرست محتوای مقاله
تحصیل در مقطع کارشناسی و کارشناسی ارشد
مدت زمان تحصیل در مقطع کارشناسی در روسیه 4 سال و در مقطع کارشناسی ارشد 2 سال است. برای ورود به مقطع کارشناسی، متقاضی باید دارای مدرک دیپلم باشد و برای ورود به مقطع کارشناسی ارشد، باید مدرک کارشناسی خود را ارائه دهد. دروس تمامی رشتهها در مقاطع کارشناسی و کارشناسی ارشد به زبان روسی تدریس میشوند. دانشجوها میتوانند در حین تحصیل کار کنند و از این طریق هزینههای زندگی خود را تأمین کنند. یکی از مزایای تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد در روسیه این است که اگر دانشجویان این مقطع را در دانشگاههای روسیه بگذرانند، میتوانند نظر استاد خود را برای ورود به مقطع دکترا جلب کنند و فرصت بورسیه تحصیلی را به 100٪ افزایش دهند.
تحصیل در مقطع دکترا
برنامه تحصیلی دکترا در روسیه به عنوان برنامه تحصیلات تکمیلی “Aspirantra” شناخته میشود و معادل یک P.h.D در سیستم آموزش عالی آمریکایی است. مدت زمان برنامه دکترا در روسیه 4 سال و به صورت تمام وقت است. پس از اتمام دوره دکترا، دانشجو پایاننامه خود را (طرح تحقیقاتی) دفاع میکند و سپس مدرک دکترا به دانشجوی این مقطع اهدا میشود. مطالعات دکترا در روسیه میتواند توسط فارغالتحصیلان بینالمللی با مدرک دکترا یا معادل آن (PhD) در دسترس باشد.
سیستم آموزشی روسیه بر پایه قرارداد بولونیا است، اما هنوز تفاوتهایی با سایر کشورها وجود دارد. یکی از تفاوتهای مهم در زمینه مدارک علمی و سطوح تحصیلی است. در حالی که کشورهای عضو اتحادیه اروپا دارای سه مقطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکترا هستند، روسیه دارای 4 مقطع کارشناسی، کارشناسی ارشد، دکترا و دکترای علوم است. هدف از برگزاری دوره دکترا، انجام تحقیقات علمی و تهیه پایاننامه است.
شرایط اخذ مدرک دکترا
شرایط اخذ مدرک دکترا در روسیه شامل موارد زیر است:
– داشتن مدرک دکترا یا معادل آن از یک کشور دیگر که در فدراسیون روسیه تأیید شده باشد.
– داشتن تجربه تحقیق و توسعه در حوزه مرتبط.
– داشتن تجربه علمی و/یا تدریس به مدت بیش از 5 سال.
– انجام حداقل یک سال خدمات در سازمانی که درخواست تحصیل در مطالعات دکترا را میدهد.
– دفاع از پایاننامه در حضور هیئت مدیره عالی پرسنل.
– تأیید مدرک دکترا توسط هیئت بررسی عالی پرسنل با صدور یک دیپلم.
در دانشگاههای کشور روسیه، برنامههای آموزشی دکترا در رشتههای متنوعی وجود دارند که عبارتاند از:
- رشتههای پزشکی عمومی، دندانپزشکی، دندانپزشکی عمومی، پرستاری و بهداشت عمومی
- رشتههای مهندسی هوا و فضا، مهندسی موشک آویونیک
- رشتههای مدیریت فرودگاه و کنترل پرواز
- رشتههای مدیریت
- رشتههای مهندسی رایانه
- رشتههای علوم کامپیوتر
- رشتههای سیستمهای کامپیوتری و شبکهها
- رشتههای فناوری اطلاعات
- رشتههای مهندسی فناوری اطلاعات
- رشتههای مهندسی سختافزار کامپیوتر و نرمافزار
- رشتههای مخابرات
- رشتههای برق
- رشتههای الکترونیک
- رشتههای الکترومکانیکی
- رشتههای مکانیک
- رشتههای عمران
- رشتههای معماری
- رشتههای نفت و گاز
- رشتههای نفت
- رشتههای بیوتکنولوژی
- رشتههای مهندسی پزشکی
- رشتههای مهندسی معدن
- رشتههای زمین شناسی
- رشتههای برنامهریزی و مدیریت زمین
- رشتههای اقتصاد
- رشتههای اقتصاد بینالمللی
- رشتههای مدیریت کسب و کار
- رشتههای مدیریت
- رشتههای حسابداری و حسابرسی
- رشتههای بانکداری و امور مالی
- رشتههای اقتصاد بینالمللی
این برنامهها و رشتهها امکانات آموزشی گستردهای را در اختیار دانشجویان قرار میدهند و فرصتهای شغلی متنوعی را برای فارغالتحصیلان فراهم میکنند.
تحصیل در رشته پزشکی در روسیه از جمله رشتههای بسیار محبوب است. بیش از هفتاد دانشگاه در سراسر کشور این رشته را تدریس میکنند. هر یک از دانشگاهها آزمون ورود به دوره اصلی خود را برگزار میکنند، اما آزمون پزشکی در هر دانشگاه ممکن است تفاوتهایی داشته باشد و دروس مختلفی را ارزیابی کند.
در تحصیل پزشکی در روسیه، نیازی به ارائه مدرک زبان نیست و شخص میتواند دورههای زبان را پس از مهاجرت انجام دهد. همچنین برخی از دانشگاهها ممکن است برای داوطلبان مصاحبه برگزار کنند. این مصاحبهها به طور کلی دشوار نیستند، اما نیازمند دقت و دانش کافی از سوی متقاضیان هستند.
وزارت بهداشت ایران دانشگاه پزشکی سنت پترزبورگ پاولوف را به عنوان یک گزینه مناسب و تایید شده برای تحصیل در رشته پزشکی معرفی کرده است. همچنین، دانشگاه انستیتو دندانپزشکی مسکو سماشکو مورد تایید مشروط برای رشته دندانپزشکی قرار دارد.
مدت زمان تحصیل در رشته پزشکی در روسیه، در مقایسه با ایران که دوره پزشکی عمومی آن هفت سال است، کوتاهتر است و شامل شش سال تحصیل میشود. فارغالتحصیلان دانشگاههای مسکو میتوانند علاوه بر روسیه، در کشورهای پیشرفته و اروپایی دیگر نیز تحصیلات خود را ادامه دهند و در صورت تمایل، در این رشته مشغول به کار شوند. مدارک این دانشگاهها نیز توسط وزارت بهداشت ایران تایید میشود.
علاوه بر رشته پزشکی، مراکز آموزش عالی روسیه در رشتههای غیر پزشکی مانند مهندسی، اقتصاد، علوم انسانی و غیره نیز دانشجو میپذیرند. در دانشگاههای مسکو، تحصیلات پزشکی به سه زبان، یعنی روسی، فرانسه و انگلیسی ارائه میشود. داوطلبانی که تمایل به انتخاب دورههای زبان فرانسه یا انگلیسی دارند، باید ابتدا یک مصاحبه را پشت سر بگذارند. این مصاحبه توسط دانشگاه میزبان برگزار میشود و در صورت پذیرش، دانشجو میتواند تحصیلات خود را آغاز کند.
شرایط اخذ ویزای دانشجویی و تحصیلی روسیه
برای تحصیل در روسیه، متقاضیان بینالمللی نیاز به گذرنامه و ویزا دارند. ویزای دانشجویی باید از طریق سفارت روسیه (اداره کنسولگری) یا کنسولگری روسیه در کشور محل اقامت شما صادر شود. همچنین، در برخی از کشورها مراکزی نیز وجود دارند که این خدمات را ارائه میدهند. در ابتدا، یک ویزای دانشجویی به مدت سه ماه صادر میشود و پس از اتمام این دوره، شما باید از طریق بخش محلی اداره مهاجرت عمومی، برای تمدید ویزای خود اقدام کنید.
برای اخذ ویزای دانشجویی در روسیه، شما باید پیش از آن پذیرش تحصیلی دانشگاه را دریافت کنید. برای این منظور، مدارک زیر را باید به دانشگاه مورد نظر ارائه دهید:
- پاسپورت معتبر
- گواهی سلامتی که نشان دهد شما به بیماری ایدز و بیماریهای مسری دیگر مبتلا نیستید.
- تکمیل فرم درخواست
- کپی ریز نمرههای تحصیلی به همراه ترجمه روسی آنها
- 6 قطعه عکس
- مدرک دیپلم به همراه ترجمه روسی آن
- نمره آزمون آیلتس (حداقل 6.5) یا تافل (حداقل 80) برای افرادی که قصد تحصیل در دانشگاههای انگلیسی زبان را دارند.
- نمره قبولی در آزمون زبان روسی، برای افرادی که قصد تحصیل در دانشگاههای روسی زبان را دارند.
- گواهی آزمون زبان دانشگاه (برخی از دانشگاهها با برگزاری آزمونهای زبان انگلیسی، سطح مهارت زبان انگلیسی دانشجویان را ارزیابی میکنند.)
با تهیه این مدارک و دریافت پذیرش تحصیلی از دانشگاه مورد نظر، میتوانید به مراحل بعدی اخذ ویزای دانشجویی روسیه بپردازید.
اسناد مورد نیاز برای ویزای دانشجویی روسیه
ویزای تحصیلی، یکی از مدارک بسیار اهم برای تحصیل در کشورهای خارجی است. اگر قصد تحصیل در روسیه را دارید، باید این گواهی را دریافت کنید. برای دریافت ویزای تحصیلی روسیه، باید مدارک زیر را به سفارت کشور روسیه در ایران ارائه دهید:
– اصل گذرنامه بینالمللی و کپی از صفحه اول
– دعوتنامه رسمی برای ورود به روسیه (اصل)
– فرم درخواست
– عکس 3.5 * 4.5 سانتیمتر (1.18 * 1.57 اینچ)
– گواهی وضعیت HIV منفی
– برای متقاضیان زیر 18 سال، رضایتنامه سفر که توسط دفتر اسناد رسمی تصدیق شده است.
دعوتنامههای تحصیلی روسیه توسط وزارت امور خارجه روسیه و اداره کل امور مهاجرت روسیه صادر میشوند. متقاضیانی که از طریق انتخاب رقابتی جایگاه خود را در یک دانشگاه روسیه کسب میکنند یا افرادی که حق تحصیلات دولتی را دارند (سهمیه)، دعوتنامه خود را بر اساس دستورالعمل وزارت امور خارجه دریافت میکنند.
مهلت ثبتنام و درخواست در دانشگاههای روسیه
افراد عموماً میتوانند در دو دوره مهم در آکادمیک کشور روسیه شرکت کنند: دوره پادفک (مقدمات) و دوره اصلی تحصیل. اگر قصد تحصیل و شرکت در دوره پادفک را دارید، باید حداکثر تا 15 نوامبر درخواست خود را ارسال کنید. اما اگر قصد شرکت در دوره اصلی دانشگاه را دارید، باید قبل از ماه مارس اقدامات لازم را به عمل آورید. فرآیند پذیرش دانشگاهها از ماه مارس شروع شده و تا آگوست و ژانویه ادامه خواهد داشت.
شروع کلاسهای دوره پادفک در صورت کسب حد نصاب، از ماه سپتامبر خواهد بود. همچنین، شروع کلاسهای اصلی دانشگاه نیز در اوایل سپتامبر است. افرادی که تمایل به دریافت پذیرش از دانشگاههای روسیه دارند، میتوانند از راههای مختلفی اقدام کنند، و یکی از روشهای امن و قابل اعتماد برای این امر، استفاده از خدمات یک موسسه مهاجرتی و وکیل معتبر است.
دانشگاههای معتبر روسیه
افرادی که به دنبال تحصیل در روسیه هستند، عموماً قصد دارند در دانشگاههای برتر و معتبر روسیه تحصیل کنند. این دانشگاهها، به علاوه داشتن سطح آموزشی بالا، هزینههای مناسب و مقرون به صرفه برای تحصیل داشته و از سایر دانشگاههای جهان نیز رتبههای برتری دارند. در زیر، برخی از دانشگاههای مناسب برای دانشجویان بینالمللی و با رتبههای برتر جهان را معرفی میکنیم:
– دانشگاه دولتی مسکو لومونسوف
– دانشگاه ایالتی سنت پترزبورگ
– دانشگاه دولتی تومسک
– دانشگاه ایالتی نووسیبیرسک
– دانشگاه پاولوف
دانشگاه دولتی مسکو لومونسوف یک دانشگاه جذاب و مشهور است که در سال ۱۷۵۵ تأسیس شده است. مکان قرارگیری این دانشگاه در پایتخت، باعث شده تا توجه ویژهای به رشد و ارتقاء سطح علمی و امکانات آن شود. دانشگاه مسکو به عنوان برترین دانشگاه روسیه و یکی از ۱۲۳ دانشگاه برتر جهان شناخته میشود. اگر قصد ادامه تحصیل در مقاطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکترا را دارید، دانشگاه مسکو یک فرصت طلایی به حساب میآید. این دانشگاه دارای امکاناتی مانند کتابخانه، سالن ورزشی و سالن همایش است که برای دانشجویان در دسترس قرار میگیرد.
دانشگاه ایالتی سن پترزبورگ، که در سال ۱۷۲۴ تأسیس شده است، یکی از دانشگاههای بزرگ کشور روسیه است. شهر سن پترزبورگ، با جمعیت بیش از ۵ میلیون نفر، به عنوان یکی از بزرگترین شهرهای روسیه شناخته میشود. این دانشگاه با رتبه ۳ در کشور و ۳۰۴ در جهان، عملکرد موفقیتآمیز خود را در صعود به مقامات ملی و بینالمللی به اثبات میگذارد.
دانشگاه دولتی تومسک که در سال ۱۸۷۸ تأسیس شده است، رتبه کشوری ۷ و رتبه جهانی ۵۴۷ را به خود اختصاص داده است. برای ورود به این دانشگاه، شرکت در آزمون ورودی الزامی است. ارتباطات بینالمللی دانشگاه تومسک با مراکز علمی دیگر، باعث شده است تا دانشگاه در حوزه علمی و آموزشی به سطح برتری دست یابد.
دانشگاه دولتی نووسیبریسک، با نام شهری که در بین ۱۰۰ شهر برتر دانشجویی قرار دارد، شهرت دارد. این دانشگاه توسط موسسات علمی و آموزشی مختلف، به رتبههای مختلفی در جهان ارتقا یافته است. به طور کلی، دانشگاه نووسیبریسک در میان ۱۰۰ دانشگاه برتر جهان قرار میگیرد. تحصیل در این دانشگاه، علاوه بر ارتقاء علمی و عملی، فرصتی جذاب و دیدنی را برای زندگی در یک شهر جذاب فراهم میکند.
دانشگاه پاولوف در روسیه در سال ۱۹۰۸ تأسیس شده است. برای ورود به این دانشگاه، شرکت در آزمون ورودی الزامی است. تقاضای بسیار زیادی برای تحصیل در این دانشگاه وجود دارد، بنابراین برای شرکت در دورههای پیشدانشگاهی و تحصیل به زبان روسی، شرط معدل بالا وجود دارد و افرادی با معدل بالاتر اولویت خواهند داشت. ارزش گرفتن مدرک فارغالتحصیلی با زبان روسی از این دانشگاه در رشتههای پزشکی و دندانپزشکی برای وزارت علوم پزشکی ایران تأیید شده است، اما مدرک با زبان انگلیسی کمتر از اعتبار برخوردار است.
درباره آزمون ورودی دانشگاههای مهم در روسیه
در زیر، مجموعهای از دانشگاهها و آزمونهای مختلف برای ورود به آنها آورده شده است:
– دانشگاه دولتی مسکو: این دانشگاه که معتبرترین دانشگاه روسیه است، آزمون ورودی برای رشتههای پزشکی و داروسازی برگزار میکند. آزمون شامل دروس شیمی و مهارت در زبان روسی است.
– دانشگاه دولتی سن پترزبورگ: برای ورود به رشتههای پزشکی و دندانپزشکی در این دانشگاه، آزمونی از دروس زیست شناسی و مهارت در زبان روسی برگزار میشود.
– دانشگاه دولتی نووسیبیرسک: این دانشگاه فقط رشته پزشکی را ارائه میدهد و آزمون ورودی آن شامل دروس زیست شناسی، شیمی و مهارت در زبان روسی است.
– دانشگاه پاولوف سن پترزبورگ: این دانشگاه نیز رشتههای پزشکی و دندانپزشکی را در اختیار دانشجویان قرار میدهد. آزمون ورودی این دانشگاه شامل دروس زیست شناسی و شیمی است و به زبان روسی برگزار میشود.
آزمون ورودی به دانشگاههای روسیه
تحصیل در دانشگاههای روسیه به عنوان یکی از گزینههای محبوب برای دانشجویان خارجی مطرح است. دلایل مختلفی وجود دارد که این کشور جذابیت برای تحصیل در آن را افزایش میدهند، از جمله کیفیت بالای آموزشی و هزینههای مقرون به صرفه در زندگی و تحصیل. برخی از دانشگاههای روسیه نیز به منظور جذب دانشجویان خارجی، دروسی را به زبان انگلیسی تدریس میکنند. با این حال، پذیرش در دانشگاههای برتر روسیه همانند دانشگاههای برتر جهان، شرایط خاص خود را دارد. یکی از مراحل اصلی برای ورود به دانشگاههای این کشور، شرکت در آزمون ورودی است.
دانشجویانی که قصد تحصیل در رشتههای پزشکی، دندانپزشکی و یا دوره کارشناسی در روسیه را دارند، باید مراحلی را قبل از آن طی کنند. قبل از شرکت در آزمون ورودی دانشگاهها، آنها باید در دوره پادفک (Padfak) شرکت کنند. دوره پادفک یک دوره پیشنیاز برای آمادگی برخی از دانشجویان است که به تقویت مهارتهای علمی در زمینههای زیست شناسی و شیمی میپردازد، همچنین زمینهای را برای آموزش زبان روسی به آنها فراهم میکند.
دورههای آمادگی برای تحصیل در روسیه
در روسیه، برای تحصیل در دانشگاهها، دورههای آمادگی الزامی است که صرفاً برای تسلط بر زبان روسی مورد نیاز است. این دورهها در دانشگاهها و کالجهای محل تحصیل دانشجویان برگزار میشوند. اگر رشته تحصیلی دانشجو به زبان انگلیسی تدریس شود، این دورهها لازم نیست. مدت زمان این دورهها معمولاً بین شش تا ده ماه است. هزینه این دورهها حدوداً 2,000 تا 3,000 دلار است.
در دوره آمادگی پادفک، پس از آموزش زبان روسی، به تدریس دروس خاص شیمی و زیستشناسی پرداخت میشود. بعد از پایان این دوره آمادگی، دانشجویان مدرک زبان روسی دریافت میکنند و میتوانند در کنار دانشجویان روس زبان در دانشگاه به تحصیل خود ادامه دهند.
هزینه تحصیل در روسیه در سال 2023
تحصیل در روسیه به صورت رایگان و غیررایگان امکانپذیر است. برای تحصیل به صورت رایگان، دانشجو باید بورسیه از دانشگاه دریافت کند و دانشگاه مبلغ تقریبی 2,000 دلار را سالانه برای دانشجو تامین کند. در تحصیل غیررایگان، دانشجو مسئولیت هزینههای تحصیل را بر عهده دارد.
هزینه تحصیل در دانشگاههای مسکو در رشتههای مهندسی مانند هوافضا، مکانیک و الکترونیک بین 6,000 تا 7,000 دلار است. هزینه خوابگاه در مسکو حدود 1,000 تا 2,000 دلار در سال است. دانشجویان میتوانند برای مخارج زندگی دانشجویی خود هر ماه مبلغی بین 300 تا 500 دلار هزینه کنند.
هزینه تحصیل در رشتههای پزشکی در روسیه حدود 3,000 دلار در سال است و در رشتههای دندانپزشکی میزان هزینه بین 3,000 تا 4,000 دلار در سال قرار دارد. در خوابگاه، دانشجوها موظفند قوانین و مقررات خوابگاه را رعایت کرده و با دیگر دانشجوهای خوابگاه بهطور مناسب رفتار کنند؛ در غیر این صورت، ممکن است دانشجو از خوابگاه یا حتی دانشگاه اخراج شود.
بورسیه تحصیلی در روسیه و شرایط آن
برای دریافت بورسیه تحصیلی در روسیه، درجه علمی و تحصیلی شما اهمیت دارد. بیشترین بورسیههای تحصیلی معمولاً در مقاطع ارشد و دکترا برای متقاضیان در دسترس است. برای دریافت بورسیه تحصیلی در روسیه، شرایط زیر باید ملاک قرار گیرند:
- داشتن مدارک کارشناسی و فوق کارشناسی از دانشگاههای معتبر.
- داشتن آیلتس با نمره 5 و 6.
- استاد مشاوری که مسئول تدریس و راهنمایی در تز دکتراست، نظر خود را در مورد شما بیان کند.
- مقالات بینالمللی میتوانند به شما کمک کنند.
دانشگاههای مسکو نیازی به مدارک زبان مانند آیلتس، تافل، GMAT، T.C.F، C.A.E ندارند، که این موضوع برای متقاضیان پذیرش در دانشگاههای مسکو مزیت است.
شرایط برای تحصیل رایگان در روسیه عبارتند از:
– برتری علمی و موفقیت در دورههای تحصیلی قبلی.
– پشتکار و علاقه به تحصیل و علم آموزی.
برای دریافت تحصیل رایگان در روسیه، شما باید ابتدا فرم درخواست تحصیل رایگان را تکمیل و همراه با رزومه تحصیلی و دلیل انتخاب تحصیل رایگان خود را ارائه کنید. سطح علمی بالا یکی از شرایط اساسی برای دریافت تحصیل رایگان است و باید با مدارک و مستندات تحصیلی خود این سطح علمی و استعداد خود را اثبات کنید.
مرحله بعدی برای دریافت تحصیل رایگان در روسیه
شرکت در آزمون منطقهای یا محلی است. این آزمون چالشبرانگیز است، اما در صورت کسب نمره لازم، میتوانید درخواست تحصیل رایگان خود را برای ۶ دانشگاه مشخص شده در روسیه ارسال کنید. اگر از طرف این ۶ دانشگاه پذیرفته نشدید، میتوانید درخواست خود را به دانشگاههای دیگری که توسط دولت روسیه برای تحصیل رایگان تعیین شدهاند، ارسال کنید.